امیرمحمد قنبرپور چهارمحالی

برای اتصال‌هارد به سیستم کامپیوتر نیاز به سیمی‌میباشد تا اطلاعات را باهم در اشتراک بگذارند اما این سیم چیست که با بیشترین سرعت آنها را باهم در اشتراک بگذارند و این سیم به سیم ساتا (SATA) معرفی شده است در ادامه با کابل SATA آشنا میشویم

رابط پیشرفتهٔ متوالی (Serial Advanced Technology Attachment) یا ساتا (SATA) یک گذرگاه یا مسیر عمومی برای ارتباط ابزارهای ذخیره‌سازی داده‌ها (مانند دیسک سخت (Hard-drive) و درایو نوری) به گذرگاه میزبان است.

سازوارگر گذرگاه میزبانِ ساتا روی اغلب رایانه‌های لپ تاپ و برد‌های مادر رایانه‌های رومیزی امروزی تعبیه شده‌است. رابط ساتا برای جایگزینی استاندارهای قدیمیِ آتا (ATA) یا آی‌دی‌ای (IDE) طراحی شده‌است. این رابط به مانند آی‌دی‌ای دستورها سطح پایین را اجرا می‌کند، اما سازوارگرهای میزبان و ابزارهای جانبی به وسیلهٔ یک کابل ارتباطیِ رسانای جفت سیمِ متوالی و پرسرعت به یکدیگر وصل می‌شوند. در یک مقایسه، رابطِ موازیِ آتا از ۱۶‌هادیِ اطلاعات که هرکدام در سرعت بسیار پایین‌تری کار می‌کنند استفاده می‌کند. در این صورت رابط ساتا برتری‌های متعددی نسبت به رابط موازی آتا (Parallel ATA یا PATA) ارائه می‌دهد. کاهش پهنای سیم رابط و هزینهٔ آن؛ کاهش سیم‌های درونی از هشتاد عدد به هفت عدد؛ سرعت بالاتر و کارآمدی بیشتر در انتقال داده و قابلیت تعویض سریع از مزیت‌های ساتا است.

تا سال ۲۰۰۹ رابط‌های ساتا جایگزین رابط‌های پاتا شدند. رابط پاتا اغلب در کاربردهای صنعتی باقی‌ماند، چرا که وابسته به ذخیره‌سازیِ نوع پرسرعت و فشرده (CompactFlash) هستند. اگرچه انواع جدیدِ استانداردسازی این روش برپایهٔ ساتا خواهند بود.

خصوصیات

_اتصال گرم

تمام ابزارهای دارای قابلیت ساتا، امکان پشتیبانی از اتصال گرم را دارند. هرچند اتصالِ گرمِ مناسب، نیاز به این دارد که دستگاه در وضعیت دستوری طبیعی خود باشد و نه در شبیه سازی آی‌دی‌ای. تعدادی از آداپتورهای اولیهٔ ساتا این قابلیت را پشتیبانی نمی‌کنند، وانگهی سیستم‌های عامل قدیمی‌تر (از قبیل ویندوز XP) مستقیماً از قابلیت واسطه کنترلگر پیشرفته یا ای‌اچ‌سی‌آی (AHCI) پشتیبانی نمی‌کنند.

_واسط کنترل‌گر پیشرفته

کنترل‌گرهای ساتا به خاطر واسط استانداردشان از واسطه کنترلگر پیشرفته(AHCA) استفاده می‌کنند تا به قابلیت‌های جدید ساتا، مانند اتصال گرم و صف بندی دستوری طبیعی (NQC) دست پیدا کنند. در صورتی که واسط کنترل‌گر پیشرفته توسط برد مادر و چیپست فراهم نباشد، کنترل‌گرهای ساتا در حالت شبیه‌سازی آی دی ای کار می‌کنند که به ابزارهای وصل شده اجازهٔ استفاده از خصوصیات مهم و برجستهٔ ساتا را نمی‌دهد.

راه اندازی ابزارهای ویندوز معمولاً در حالت شبیه‌سازی آی دی ای کار می‌کنند مگر اینکه به روشنی نشان دهند که دارای واسط کنترل‌گر پیشرفته هستند. اگر راه‌اندازهای ویندوزXP از ای‌اچ‌سی‌آی پشتیبانی نکنند، واسط کنترل‌گر پیشرفته فقط توسط راه‌اندازهای اختصاصیِ ابزار اجرا می‌شود. این در حالی است که ویندوز ویستا، ویندوز سون، فری پی اس دی(یک سیستم عامل آزاد مانند لینوکس)، لینوکس با هسته ای نسخه ۲٫۶٫۱۹ به بعد، همچنین سولاریس و اوپن سولاریس به‌طور طبیعی واسط کنترل‌گر پیشرفته را پشتیبانی می‌کنند.

در حال حاضر و بعد از گذشت چندین سال از اختراع موس‌های قدیمی‌و موس‌هایی که با گوی کار میکردند و اکنون دارن به کنار میروند و جای آنها را موس‌های نوری و لیزری میگیرند چرا که مردم ترجیه میدهند با آن اشاره و کلیک کنند در ادامه با موس لیزری یا نوری آشنا میشویم...

موس‌های نوری یا لیزری برای اولین بار شرکت Agilent Tech ساخته و در سال 1999 معرفی کرد. این موس‌ها در حقیقت مجهز به یک دوربین بسیار کوچک هستند که قادر به گرفتن 1500 عکس در ثانیه میباشند. آنها همچنین دارای یک دیود ناشر نوری قرمز رنگ هستند(البته از رنگهای دیگر هم استفاده میشود) که این نور باعث میشود که سطح را نورانی کرده و انعکاس آن وارد سنسور میشود و تقریبا روی هر سطحی قابل استفاده است.

سنسور CMOS هر عکس گرفته شده را به پردازنده‌ی سیگنال‌های دیجیتالی می‌فرستد که این قطعه می‌تواند 18 میلیون دستور در ثانیه را انجام دهد و به این وسیله می‌تواند الگوهای هر عکس را شناسایی کرده و با عکس قبلی مطابقت دهد و ببیند که الگو‌های مورد نظر چطور در هنگام حرکت تغییر کرده اند. سپس DSP، بر اساس تغییراتی که در الگو‌های چندین عکس متوالی اتفاق می‌افتد، تعیین می‌کند که چقدر موس حرکت کرده است و نتایج را به صورت مختصات‌هایی متشابه به رایانه می‌فرستد. رایانه نیز نشانگر را بر اساس مختصاتی که از موس دریافت می‌کند، حرکت می‌دهد. این عملیات صدها بار در هر ثانیه انجام می‌شوند. به همین دلیل است که حرکت نشانگر بسیار روان به نظر می‌رسد.

مزایای موس‌های نوری نسبت به موس‌های دارای گوی عبارتند از:

_دیگر اجزای متحرک وجود ندارند که این به معنای ساییدگی کمتر و در نتیجه خرابی کمتر است.

_دیگر از هیچ راهی آلودگی و گرد و غبار وارد اجزای داخلی موس نمی‌شود تا بتواند سنسور‌های تشخیص حرکت را آلوده کند.

_دقت تشخیص حرکت این موس‌ها بیشتر است و در نتیجه حرکت روان تری را ارائه می‌دهد.

_دیگر نیازی به سطحی مخصوص برای موس یا پد (Pad) نیست.

گرچه موس‌های نوری که بر اساس LED کار می‌کنند به نوعی جدید اند و تازه ارائه شده اند، اما نوع دیگری از موس‌های نوری نیز وجود دارد که بیش از یک دهه قدمت دارد. فناوری اولیه و اصلی موس‌های نوری بدین گونه بود که آنها نوری را به سطح یک پد با قابلیت بسیار بالای بازتابش نور می‌تاباندند و بازتابش آن به یک سنسور که در موس تعبیه شده بود باز می‌گشت. پد موس دارای شبکه‌‌‌ای از خطوط تیره بود. هر زمان که موس حرکت می‌کرد، این خطوط مانع از رسیدن بازتابش نور به سنسور می‌شدند. هر وقت که باز تابش قطع می‌شد، موس سیگنالی را به کامپیوتر می‌فرستاد که نشانگر را به اندازه‌ی مختصاتی مشخص حرکت دهد. استفاده از این موس‌ها بسیار سخت بود. چون باید موس در زاویه‌‌‌ای نگه داشته می‌شد که شعاع نور با شبکه خطوط دقیقا در یک راستا باشند.همچنین آسیب یا فقدان پد، آن را بی استفاده می‌کرد، مگر اینکه یک پد جدید خریداری شود. موس‌های امروزی که بر اساس LED کار می‌کنند بسیار قابل اعتماد تر و راحت تر اند.

قبل از اینکه بخواهیم دو چیز را باهم مقایسه و یا تفاوت یا شباهت‌های آنها را ببینیم، باید بدانیم که آن دو چیز در اصل چی هستند؟

یک دستگاه شبکه که برای اتصال قطعات شبکه به هم مورد استفاده قرار می‌گیرد،سوئیچ نامیده می‌شود.معمولا سوئیچ‌ها در لایه پیوند داده (لایه ۲ مدل OSI) برای پردازش اطلاعات استفاده می‌شوند.

سوئیچ‌های چند لایه نوعی از سوئیچ‌ها هستند که داده‌ها را در لایه شبکه (لایه ۳ مدل OSI) و بالاتر پردازش می‌کنند.

هاب نیز وسیله‌‌‌ای است که برای اتصال دستگاه‌های شبکه (مانند دستگاه‌های اترنت) به هم به شکل یک شبکه واحد مورد استفاده قرار می‌گیرد.‌هاب در لایه فیزیکی (لایه ۱، از مدل OSI) عمل می‌کند. در ادامه به تعاریف و تفاوت این دو میپردازیم.

سوئیچ چیست؟

سوئیچ‌ها، بخش مهمی‌از شبکه‌های مدرن اترنت محلی (LANها) هستند. در حالی که شبکه‌های محلی کوچک (دفاتر کوچک یا دفاتر خانگی) تنها از یک سوئیچ استفاده می‌کنند، شبکه‌های محلی بزرگ چندین سوئیچ مدیریت شده (سوئیچ مدیریت شده روش‌هایی از قبیل رابط خط فرمان برای اصلاح عملیات سوئیچ فراهم می‌آورد) دارند.سوئیچ‌ها که در لایه پیوند داده کار میکنند اجازه می‌دهند تا دستگاه‌هایی که به پورت‌ها متصل هستند بدون هیچ گونه تداخل در ارتباط با ایجاد حوزه‌های ارتباط جداگانه برای هر یک از پورت‌ها ارتباط برقرار کنند.سوئیچ‌ها همچنین می‌توانند بر روی لایه‌های مختلف (مانند پیوند داده‌ها، شبکه و یا حمل و نقل) به طور همزمان بکار روند. این سوئیچ‌ها به عنوان سوئیچ چند لایه شناخته می‌شوند.

هاب چیست؟

هاب‌ها نیز دستگاه‌هایی هستند که برای اتصال دستگاه‌های شبکه به یکدیگر بکار می‌روند. این یک ابزار ساده است که بدون هیچ نوع مدیریتی همه ترافیک دریافتی را منتشر می‌کند.در این حالت هیچگونه اطلاعاتی درباره جریان ترافیک جمع اوری نمی‌گردد ودرنتیجه درمورد منبع ویا مقصد ترافیک دریافتی چیزی نمی‌دانیم.در‌هاب، ترافیک دریافتی به همه پورت‌های دیگر فرستاده می‌شود.از آنجایی که‌هاب‌ها ترافیک را به تمام دستگاه‌های متصل به پورت‌های خود ارسال می‌کند،ممکن است ترافیک غیر ضروری بر روی شبکه فرستاده شود. دستگاه‌ها باید با بررسی اطلاعات مربوط به آدرس بسته،خودشان تشخیص دهند که کدام بسته اطلاعاتی برای آنها در نظر گرفته شده است.این فرایند تکراری می‌تواند برای شبکه‌های بزرگ با ترافیک سنگین مشکل ایجاد کند.اما،‌هاب‌ها می‌توانند در شبکه‌های کوچک، جایی که امکان مدیریت فرایند تکراری وجود دارد، مورد استفاده قرار گیرند.

تفاوت بین سوئیچ و هاب در این است که...

حتی اگر فکر کنیم که سوئیچ‌ها و‌هاب‌ها هر دو برای اتصال بخش‌های شبکه مورد استفاده قرار می‌گیرند ، هنوز هم برخی تفاوت‌های مهم بین آن دو وجود دارد.

هاب وسیله‌‌‌ای ساده است که تمام ترافیک ورودی به‌هاب را به سایر پورت‌ها می‌فرستد که می‌تواند منجر به ترافیک غیر ضروری در شبکه و در نتیجه تصادم شود.

از طرف دیگر، سوئیچ‌ها در مورد دستگاهی که به آنها متصل است اطلاعاتی جمع آوری می‌کنند و ترافیک ورودی را تنها به پورت مربوطه ارسال می‌نمایند، همچنین سوئیچ امکان حفظ ارتباطات به طور همزمان را دارد. بنابراین‌هاب‌ها برای شبکه‌های کوچک مناسب هستنددر حالی که، سوئیچ‌ها برای شبکه‌های بزرگ ترافیک سنگین تر مناسب ترند.